14. Imi Ouadar, Agadir, Taroudant, Tizi-n-Test in de Hoge Atlas (21 t/m 25 januari 2023)

Hallo allemaal,

Ik ben heel solidair met jullie: vannacht heeft het behoorlijk gevroren op de Tizi-n-Test pas en daar stond Miep te klappertanden in de koude wind op 2100 meter hoogte. Bij vertrek vanochtend om 9.45 uur was het nog min 2 graden, dus het moet echt koud geweest zijn vannacht. Ik heb tot bedtijd de verwarming aangehad en vanmorgen weer, dus voor mij was het te doen. Dat moet ook anders loopt mijn watertank leeg vanwege de vorstbeveiliging. Kennelijk geef ik heel wat warmte af, want vannacht was de verwarming uit. Toch nog een beetje warmbloedig. Het viel niet mee om er te komen. Door de Anti-Atlas en Hoge Atlas: 2 bergruggen die Marokko door tweeën deelt. Meer noordelijk heb je dan nog de Midden-Atlas en het Rifgebergte. Het plan is om nog wel door het Midden-Atlasgebergte te gaan, maar niet meer door het Rifgebergte. De weg naar de pas (R203) was redelijk, maar slingerde enorm en dan heb ik het niet over de gebruikelijke haarspeldbochten. Het schijnt een oude karavaanroute te zijn, aangelegd door het Franse vreemdelingenlegioen. Het laatste stuk naar de pas en de direct daarachter gelegen camping was de weg slecht; net ruimte voor één auto, dus bij iedere tegenligger was het passen en meten. En dan is Miep nog een dunnetje....Na mij kwamen nog 2 grotere campers aan (fransen), dus die hebben het nog lastiger gehad dan ik. Bij de camping is ook een restaurant; de eigenaar van het gehele 'complex' kan zijn gasten geheel ontzorgen als ze dat willen. Een open haardvuur warmt je op bij het eten. In mijn geval een Marokkaanse omelet (te vergelijken met onze boerenomelet) en een Marokkaanse salade (tomaat en fijn gesneden ui met blaadjes sla en wat olijven). 

Ik heb vandaag erg lang over de rit naar Marrakech gedaan. Die ging namelijk niet direct naar beneden, maar naar boven en beneden en bleef slingeren en er waren wegwerkzaamheden. En ik ben heel vaak even gestopt voor foto's. De bergen hebben alle kleuren: rood (ijzerhoudende grond), groen (koperhoudende grond) en alle tinten bruin en grijs. De (lemen) huisjes hebben dezelfde kleuren, vooral die oudroze kleur zie je veel. Door de vallei stroomt de rivier Nfiss en die voedt de irrigatiekanalen, waardoor de vallei vruchtbaar is. De rivier komt uit in een stuwmeer, die prachtig blauw kleurt. Natuurlijk ook weer van alles op de weg, inclusief geiten. Ik was wel moe toen ik om 16 uur in Marrakech aankwam. Ik sta op een parkeerplaats waar je ook mag overnachten en het is hier verschrikkelijk druk! Maar Marrakech komt in het volgende blog aan de beurt. Het ligt trouwens ook nog op een hoogte van 500 meter, maar tot nu toe valt de kou mee. 

De planning verliep overigens iets anders dan ik bedacht had. Op zaterdag had ik een lekke fietsband, maar die was gauw gemaakt door de 'visman' van de camping in Imi Ouadar (net ten noorden van Agadir), die kennelijk ook banden kan plakken. Maar zondag maakte ik voor mijn voorgenomen vertrek het cassettetoilet schoon en die bleek kapot. De afsluitklep was afgebroken. Nu kan je ook zonder afsluitklep, maar ideaal is het niet en zeker niet als je over slechte wegen rijdt. Na enig rondvragen kreeg ik een tip over een camperdealer in Agadir, maar die zou pas maandag open gaan. Ik ben dus zondag op de camping gebleven en heb rustig aan gedaan. Wel de terugreis door Marokko gepland en nog een keer in zee gezwommen. Op het strand dromedarissen en paarden, maar die paarden worden met een zweep achterna gezeten als een toerist wil galopperen. De paarden zien er wel redelijk uit, maar het tuig (zadel, stijgbeugels en hoofdstel) niet. Ik heb in Portugal nog een paardenbusiness gevonden, die er veelbelovend uitziet. 

Maandagmorgen dus op tijd op en eerst naar de camperdealer. Dan verwacht je een redelijk groot bedrijf, maar het stelt niets voor. Ik herkende het aan een aantal campers die ervoor stonden, maar anders was ik er voorbij gereden. Zelfs de naam 'Allocamp' stond nergens. Het was een hok dat helemaal vol stond met van alles en nog wat. En tot mijn grote verbazing stonden op een plank bovenin allemaal nieuwe cassettetoiletten van verschillende omvang waarvan precies één die in Miep past. Wat een mazzel. Wel behoorlijk duurder dan wat ze in Nederland kosten, maar waarschijnlijk vanwege importheffingen (denk ik dan maar), want afdingen was niet aan de orde. Ik heb de oude achtergelaten. Misschien kunnen ze nog onderdelen gebruiken, maar die dingen worden wel vies. Ik heb nog geen goed middel gevonden dat de boel een beetje schoon houdt. 

Vervolgens op zoek naar het beginpunt van een - wat later bleek - geheel nieuwe kabelbaan naar de top van de 236 meter hoge heuvel waar de oude kasba van Agadir staat. Een kasba is een fort, meestal de eerste bebouwing van een stad, zo'n 5 eeuwen geleden. Agadir is in 1505 begonnen als Portugeze handelspost en is in 1960 vrijwel geheel verwoest door een aardbeving, dus alles dateert van na die tijd. De kasba ook, maar de muren daarvan zijn de laatste jaren gerestaureerd en toen is ook het plan bedacht van de kabelbaan. Die is zo nieuw (2022 geopend) dat die ook niet in mijn reisgids stond, dus ik zag het pas toen ik rond reed in Agadir. Borden zijn er ook (nog) niet en overal wegwerkzaamheden, dus 1,5 uur later had ik het eindelijk gevonden. Het startpunt heet Dianaland. Niet erg Marokkaans dus. Wel met een grote parkeerplaats en hele mooie toiletten met wat lijkt op groen marmer op de muren. Wat een verademing. En ook nog rustig. Agadir heeft iets met Nederland (of andersom): in ieder geval zijn wij al eeuwen lang verbonden met de stad, uiteraard vanwege onze handelsgeest. Dat blijkt onder andere uit de tekst op een gevelsteen boven de toegangspoort van de kasba: 'Vreest God ende eert den kooning 1746'. Michiel de Ruyter was er al in 1643. Wij hebben in 1953 zelfs een nieuwe haven aangelegd, vanwege het steeds groter wordende belang van de stad als uitvoerhaven. Vanuit de kasba ligt die haven geheel rechts. Je kunt de kasba niet in en dat komt, omdat daarbinnen de ruïnes van de aardbeving met de mensen die onder het puin liggen nog niet is opgeruimd. Het is dus eigenlijk een begraafplaats. In totaal zijn er 12.000 mensen bij die aardbeving omgekomen. Na het bekijken van de muren van de kasba ben ik een klein stukje richting zuiden gereden naar een camping in het nationaal park 'Souss-Massa'. Ik dacht dat ik daar geiten in bomen zou aantreffen en een speciale antilopesoort en struisvogels (zie de afbeelding op de campingmuur), maar dat viel tegen. Ik ben de verharde weg richting zee afgefietst (vanaf de camping ongeveer 4 km), maar het enige dat ik zag was kaal, zand, stenen en wat bosjes en door de wind gekromde bomen. En ook weer het nodige afval. Toen maar een duik in het zwembad van de camping genomen. 

De volgende dag kwam ik onderweg naar Taroudant/Tizi-n-Test alsnog de geiten in de Arganiabomen tegen. Een paar mannen zwaaide vanaf de berm om er de aandacht op te vestigen. Je kan dan foto's nemen en dan verwachten ze een vergoeding van meer dan ik wilde geven. Dit keer heb ik voet bij stuk gehouden. Maar leuk om te zien. Arganiabomen zijn in grote aantallen geplant in met name de zuidwesthoek van Marokko om verschraling van de bodem te voorkomen. De geiten vinden de vruchten van deze bomen lekker, maar deze geiten aten ook de (kleine) bladeren, want ik heb geen vrucht gezien. De olie die van de vruchten wordt gemaakt is niet alleen geschikt als kookolie, maar er wordt ook een medicinale functie aan toegekend. Het zou goed zijn bij huidproblemen, reuma en spataderen. Het hout van de boom is ook te gebruiken voor diverse toepassingen. Kortom: iedereen heeft er baat bij en het is wel grappig om de geiten in de bomen te zien en ze hebben kleintjes.

In Taroudant heb ik een tussenstop gemaakt, omdat het zulke mooie roodbruine muren met kantelen heeft en ik heb er Argania-olie in de souk (overdekte markt) gekocht. En natuurlijk de nodige foto's gemaakt. Ook weer volle straatjes met kramen met van alles en nog wat. Dat is wel het vaste thema van Marokko: overal volle straatjes met mensen die wat te koop aanbieden. En ja, ze blijven je uitnodigen om binnen te komen en je hoeft niets te kopen. Nee, maar ondertussen wordt de druk wel opgevoerd. En er is zoveel dat ik in ieder geval geen zin meer heb om iets te kopen. Bovendien: ik heb alles al. Voor mensen die van winkelen en afdingen houden, is Marokko een paradijs. 

Morgen nog een paar uur de drukte van Marrakech trotseren en dan door richting Fes met als tussenstop Beni-Mellal. Ik hoop dat jullie genieten van de foto's. 

Groeten Annemiek

P.S. Nog even wat cijfers: Op het meest zuidelijke punt dat ik heb bereikt - iets ten zuiden van Agadir - heb ik deze reis in totaal 5.125 km afgelegd, waarvan 1.150 in Marokko. Miep heeft 90.000 km op de teller staan, waarvan ik er ruim 40.000 km heb gereden. Ze had er al 50.000 opzitten toen ik haar eind 2020 kocht.